Archive for the Keunst category

Wol skôgje oer in âld en wreed ferhaal
yn Perzië ferteld en wrachtich wier
noch barrend op in wider skaal:
korrupsje en de straf fan tean oant hier.

In rjochter kriich in boarger oan de doar,
ien mei in daging en in sek mei jild:
‘Wis, bêste man, dêr is men foar,
ik ha my nea oan rjocht en jild fertild.’

Syn rjochte strjitte hie in each en ear,
sadat de mûle spriek de wierheid út:
‘De rjochter wie mei ’t spul gau klear,
spriek rjocht wat krom is mei grou jild as bút.’

Cambyses, kening fan it Perzysk ryk,
spriek as de heechste rjochter ’t fonnis út:
‘Hjir jildt it rjocht, want jild bûcht bryk
en brekt jo op, de dea as einbeslút.’

Dus waard de rjochter op ‘e tafel lein
en fêstbûn, dêrnei strûpt fan tean oant hier,
mar skôgje hjoed: kaam der in ein
oan macht en jild? It is noch stjerrend wier.

* Gerard David (sirka 1450-1523)
wie ien fan de belangrykste skilders
fan syn generaasje yn Brugge.

Gustaaf Vasa hie ’t der wol foar oer,
de reis nei ’t Sweedske noarden,
dêr’t de wolken hongen swier fan snie,
hysels wie lang al út ‘e rie:
it gie him om de jager, fisker, boer
dy’t libben yn in frije oarde:

‘Mannen fan Dalarma, sjoch it yn
hoe’t jim yn frijheid libje,
wylst de Denen kamen as de snie
sa machtich, wiske troch de wyn,
ik rop de frije boargers ta de die,
sa sil dit lân nei ienheid stribje.’

Jager Valle hearde ’t wifkjend oan,
syn jachtgebiet lei heger
as it plak dêr’t Gustaaf Vasa stie.
‘Giet heit ek?’ frege Lars, de soan.
‘Ik sjit it leafst allinnich yn de snie
en ha it net sa stean op ’t leger.’

Gustaaf Vasa, jager, fisker, boer,
it leger foar hiel Sweden
teach manmachtich nei it suden op
en joech de Denen op ‘e kop,
dat kening Gustaaf hie ’t der wol foar oer:
de ienheid fan it lân yn frede.

* Johan Gustaf Sandberg (1782-1854)
skildere op ‘e muorre yn de katedraal
fan Uppsala in episoade út ‘e skiednis
fan Sweden: de striid tsjin de Denen
om 1520 hinne.