januari 15, 2017
Op 15 januari 2017 in Wolvega
In de feestvreugde mogen wij
deelnemen met woord en lied,
omdat God de Vader
voor ons de aarde heeft geschapen
en niet loslaat het werk
dat Hij eenmaal begonnen is.
Amen
2. Zingen
Lied 280: 1, 2, 3 en 4
3. Gebed
God onze Vader,
dank dat wij vanmorgen naar dit godshuis konden komen,
opdat Uw naam over ons wordt uitgeroepen
en wij mogen antwoorden met muziek en liederen.
God onze Vader,
wij zetten het gebed voort van alle kerkgangers
die ons zijn voorgegaan: wilt Gij voor ons
een pijler zijn die onze levens draagt,
levens die de vreugde van de voortgang kennen
in kinderen en kleinkinderen
en levens die getroffen zijn door ziekte, een handicap,
verdriet, depressie en eenzaamheid.
God, onze Vader,
wij verlangen naar een hemel op aarde.
De stille vraag die we in ons hart hebben,
is of de hemel in de dienst mag opengaan,
opdat we een glimp van engelen mogen opvangen,
die ons tot vreugde zijn bij de voortgang in ons leven
en tot troost bij stilstand en tegenslag.
Amen
4. Zingen
Lied 280: 5, 6 en 7
5. Inleiding
Geboorte, huwelijk en levenseinde, zo kan men de voortgang van het mensenleven schetsen.
Geboorte
Laten wij met de geboorte beginnen.
Twee maanden geleden, om precies te zijn op 11 november, hebben we als grootouders op gepaste afstand de geboorte van Redmer Wiebren Melle mogen meemaken. Diezelfde dag hebben we dit levenswonder in de armen mogen bewonderen. Wat een geluk en ontroering! We kwamen innerlijk in beweging.
Innerlijk in beweging kan zelfs de grootste crimineel komen als hij een kind in de armen mag nemen.
Dominee Bosma, predikant in Drachten, vertelde op tweede Adventszondag in Prelude van Omrop Fryslân daarover een ontroerend verhaal. Een domineesechtpaar werd verblijd met de geboorte van een kindje. Als gevangenispredikant wilde hij graag dat hun kind gedoopt werd in de kapel van de gevangenis. Na een aanvankelijke weigering van de directeur gaf deze uiteindelijk toch toestemming. De kapel zat die zondag vol met familie en veel gevangenen. Na de dienst liep de predikant, nu weer vader, met het kindje naar een groepje gevangenen. Spontaan legde hij het kind in de armen van de grootste crimineel. De kloeren van de man bewogen trillend over het kleine lijfje, een uiting van zijn innerlijke bewogenheid.
Waar kwam de ontroering vandaan? Het kleine aan het kind zal zeker een rol hebben gespeeld, maar waarschijnlijk beleefde hij ook dat het leven niet stilstond, zoals hij de stilstand ervoer in de gevangenis, maar in dit kind verder ging.
Huwelijk
Na de ontwikkeling tot volwassenheid is het huwelijk het volgende hoogtepunt in het leven. Twee mensen die een tijd lang naar elkaar zijn toegegroeid, worden tot een twee-eenheid. Bij een kind is het net andersom. Voor de geboorte zijn moeder en embryo een twee-eenheid, bij de geboorte zien we het kind als een zelfstandig wezen tevoorschijn komen.
Op de huwelijksdag worden twee zelfstandige wezens een nieuwe twee-eenheid. Wat een geluk dat de mens de eenheid weer mag beleven. Mensen worden op zo’n dag innerlijk bewogen tijdens de burgerlijke en kerkelijke bevestiging van het huwelijk. Bevestigd wordt dat het leven van twee mensen voortgang vindt en als er kinderen worden geboren, dan is er een dubbele, drie- of meervoudige voortgang.
Helaas moeten we in onze tijd constateren dat het aantal scheidingen nog altijd toeneemt. Dan gaat de vaart uit het leven en lopen veel kinderen in hun ontwikkeling vertraging op.
Levenseinde
Als het leven naar het einde loopt en men merkt dat het lopen langzamer gaat, dan ervaart men dat er weinig nieuws meer valt te beleven. Veel ouderen hebben het wel gezien en komen niet meer zo gauw in beweging, laten veel aan hen voorbijgaan… de voortgang is eruit.
Soms klinkt: ‘Mijn leven is voltooid, ik verlang naar het einde.’
Dan komt de vraag: ‘Moet mijn leven dan doorgaan tot het natuurlijke einde of…?’
Bij het stokken van de voortgang kan de mens gelukkig nog wel innerlijk bewogen zijn. Zolang de geest in beweging blijft, is er nog verbinding met de lieve naasten en gaat men samen op weg naar de beslissing.
Deze dienst gaat over voortgang van de mens, van het volk en van een bruiloft.
6. Zingen
Lied 807: 1, 2, 4 en 5
7. Lezen
Jesaja 62, 1-5
8. Zingen
Lied van de nieuwe tijd: 1 en 2
Melodie: In spyltúch bin ik yn Gods hân
Jeruzalem, de stad van recht
en vrede in ’t verschiet,
ik profeteer van goed en slecht
en wat de toekomst biedt:
de vlakte gaat de hoogte in,
Gods berg daar boven uit,
het leven krijgt een nieuwe zin,
de oude wereld sluit.
’t Is uit met wat eens Babel kon,
hoor naar het Woord van God,
aanbid niet meer de maan en zon,
er komt een keer in ’t lot:
kom, ga met ons de hoogte in,
de berg nodigt je uit,
het leven krijgt een nieuwe zin,
de oude wereld sluit.
9. Lezen
Johannes 2, 1-11
Giotto
10. Zingen
Lied 526: 3
11. Verkondiging 1
Jeruzalem
Omwille van Sion zal ik niet zwijgen,
omwille van Jeruzalem ben ik niet stil.
Kana
Op de derde dag was er een bruiloft
te Kana, in Galilea.
Horen wij het al, een doodstille bruiloft? Onmogelijk, want een bruiloft bruist van leven.
En hoe zou de profeet Jesaja kunnen zwijgen als hij door de geest innerlijk wordt bewogen,
bij hem bruist het van binnen.
Het gebeurt in Jeruzalem, ook Sion genoemd, de stad van David, de koningsstad. En het gebeurt in het stadje Kana in het achterlijke Galilea der heidenen, is het gezegde. Wat een verschil, maar toch bruisen beide van leven.
Jeruzalem
Jesaja zal niet zwijgen…
totdat het het licht van Sions gerechtigheid daagt
en de fakkel van haar redding brandt.
Kana
Op de derde dag was er een bruiloft.
‘Wanneer brandt het licht van Sions gerechtigheid dan, Jesaja?’
En Jesaja antwoordt: ‘Dacht je nu werkelijk dat ik een dag, een week, een maand of een jaar noem?
Ik ben dan wel profeet, maar niet een profeet die de tijd voorspelt. Het gaat erom dat er iets belangrijks gaat gebeuren, namelijk dat Sion wordt gered van onrecht en dat de straten worden verlicht door mensen die recht doen.’
‘En op die derde dag dan, Jezus? Maandag, dinsdag, woensdag, middenin de week? Niet bepaald een dag om feest te vieren.’
En Jezus antwoordt: ‘Reken je met je eigen tijd in jouw situatie? Ik ben niet gekomen om te tellen, maar om te vertellen. Dus het verhaal gaat zijn eigen gang: niet een, twee, drie, maar nu gaat het gebeuren, dus open je oren!’
Jeruzalem
Omwille van Sion zal ik, Jesaja, niet zwijgen.
Kana
De moeder van Jezus was er, en ook Jezus
en zijn leerlingen waren op de bruiloft uitgenodigd.
Nu gaat het over de hoofdpersonen: Jesaja die het verhaal vertelt en Jezus en Maria over wie Johannes vertelt.
‘Jij was dus in Jeruzalem, Jesaja?’
‘Waar zou ik als profeet van het heil anders moeten zijn dan in de Godsstad? Uit Sion stroomt het heil over Kanaän, het beloofde land, het land van brood en wijn, en van daaruit over heel de aarde.’
‘Was Maria een bekende van het bruidspaar, Jezus, dat jullie allemaal waren uitgenodigd?’
‘Is nieuwsgierigheid een eigenschap die de feestvreugde vergroot? De feestvreugde, daar gaat het om, de vreugde van het bruidspaar en de gasten. Trouwens mijn moeder was er om ook te zien dat Ik in verbinding stond met mijn hemelse Vader, want zo kon de feestvreugde voortgang vinden.’
Jeruzalem
Men noemt je niet langer Verlatene
en je land niet langer Troosteloos oord.
Kana
Toen de wijn op was, zei de moeder:
‘Ze hebben geen wijn meer.’
‘Waar heb je het nu over, Jesaja?’
‘Over de ballingschap, toen het beloofde land er verlaten bij lag: waar anders de graanhalmen op de wind golfden, staken nu dorre sprieten uit de droge grond. De wijnranken verwilderden en de druiven wilden niet rijpen. Het land van brood en wijn was veranderd in een troosteloos oord.’
‘Jezus, moeder Maria moet wel geschrokken zijn toen ze merkte dat de wijn bijna op was.’
‘Mijn moeder heeft aandacht voor de mens in zijn omgeving. Zij was een van de weinigen die wist van de lege wijnkruiken. De bruiloftszaal moet voor haar gevoel veranderd zijn in een troosteloos oord.’
‘U citeert Jesaja.’
‘Jesaja en Ik spreken beide over Kanaän als het beloofde land, dus moet hetzelfde verhaal voortgang vinden in Kana, waar de bruiloft op zijn hoogtepunt dreigt uit te lopen op een zaal die door de bruiloftgangers wordt verlaten.’
Jeruzalem
Ik ben niet stil tot de fakkel van Sions
redding brandt.
Kana
Jezus zei: ‘Mijn tijd is nog niet gekomen.’
‘Jesaja, jij was dus overtuigd van Sions redding… waar het hart vol van is, loopt de mond van over.’
‘Natuurlijk kon ik daarover niet zwijgen, want ver voor mijn profetie heeft Jozef als onderkoning van Egypte, door te vertrouwen op Jahweh, het volk van de hongerdood gered. En Mozes heeft in opdracht van Jahweh het volk, dat als slaven voor de Egyptenaren werkte, naar het beloofde land geleid. Zou Jahweh dan vele generaties daarna Sion in duisternis achterlaten? De tijd van het licht was dus aangebroken, want het heil moest doorgaan.’
‘Jezus, toch was uw tijd nog niet gekomen, zoals u tegen uw moeder zei.’
‘Mijn moeder wist op dat ogenblik niet dat je niet zomaar een teken kunt geven. Jesaja was als profeet door God geroepen en daarom kon hij niet zwijgen. Mijn moeder meende te moeten praten voordat mijn hemelse Vader Mij geroepen had.’
‘Maar die roep moet dadelijk daarna gekomen zijn.’
‘Zoals het heil voor het hele volk doorgang moest vinden, moest het feest van het bruiloftsvolk ook doorgaan. Dat was voor Mij de roeping, namelijk de voortgang van het bruiloftsfeest als teken voor het heil van het hele volk, nog verder het heil voor heel de aarde.’
Jeruzalem
Je zult een schitterende kroon zijn
in de hand van de Heer,
een koninklijke tulband
in de hand van je God.
Gerard David
Kana
Nu stonden daar voor het Joodse
reinigingsritueel zes stenen watervaten,
Jezus zei tegen de bedienden:
‘Vul de vaten met water.’
‘Je ogen waren gericht op het hoogste, Jesaja.’
‘Inderdaad, op een koninklijke stad, de stad van David, gedragen door God. Zie je het al voor je: niet met de ketenen van de ballingschap om polsen en enkels, maar koninklijk gekroond, zo gaat het volk van Sion voort door de tijd.’
‘Wat een verschil met die zes stenen vaten, Jezus, waaruit het water stroomt om de voeten te wassen, zo te zien niets koninklijks aan.’
‘Wie zuiver is van lichaam en geest, mag doorgaan voor koninklijk.’
‘Hebt U daar niets aan toe te voegen?’
‘Alleen water om de kruiken volledig te vullen.’
Jeruzalem
Zoals de bruidegom zich verheugt over zijn bruid,
zo zal je God zich over jou verheugen.
Kana
De ceremoniemeester riep de bruidegom
en zei tegen hem: ‘U hebt de beste wijn
tot nu bewaard.’
‘Een feestelijk slot van je profetie, Jesaja.’
‘Hoe kan het ook anders, want ik kwam woorden, eigenlijk beelden, tekort om het geluk van Sion te beschrijven. Dan is het beeld van de bruiloft als vreugdevol gebeuren nog het mooist: God als bruidegom en Sion, dus het Godsvolk als bruid. Zo gaat het heil door van generatie op generatie.’
‘Een vreugdevolle voortgang van het bruiloftsfeest, Jezus.’
‘Met zes vaten van de beste wijn kan een feest inderdaad vol vreugde doorgaan, maar het zevende vat ontbreekt nog op een menselijke bruiloft. Aan het eind van de tijd zal dat vat ook worden gevuld, zodat de heerlijkheid van mijn hemelse Vader voluit zal stralen.’
12. Zingen
Lied van de voortgang: 1, 2, 3, 4, 5, en 6
Melodie: Lied 283
Laten wij van voortgang zingen,
want het stilstaan houdt geen stand,
zonder iemand te verdringen,
gaat elk naar ’t beloofde land.
Gaat een kindje, net geboren,
in zijn moeders armen mee,
volgt het al voorvaders’ sporen
door de generatiezee.
Trekt de jeugd door ’t lieve leven
op naar vroegvolwassenheid,
dan zal wijsheid richting geven,
want de wereld is zo wijd.
Komen twee in ’t leven samen
met het oog op ver vooruit,
dan klinkt plechtig ja en amen
van de bruidegom en bruid.
Blijft de eenheid richting geven,
voortgang door de jaren heen
met de vreugde van nieuw leven,
dan raakt niemand meer alleen.
Blijven hoop en liefde levend
tot in hoge ouderdom,
dan gelooft men, alles gevend,
dat gauw komt de bruidegom.
13. Verkondiging 2
Jeruzalem, Kana, Wolvega… Vanzelfsprekend hoort Wolvega of welke plaats ook op aarde in de feestvreugde te klinken. Feestvreugde in 2017? Niet te geloven!
We verkeren in een periode van pessimisme over het lot van de aarde. Er bereiken ons berichten over leiders die gezien en gehoord willen worden en die de vreemdeling, weduwe en wees, om bijbelse termen te gebruiken, niet ontzien, zelfs onzichtbaar maken. We horen berichten over oorlogen en mogelijke rampen als gevolg van de klimaatverandering. We zien om ons heen de verharding in de maatschappij, zodat het lied van geloof, hoop en liefde wordt overstemd door wild geraas. Beslist geen bruiloftslied dat opklinkt bij het heffen van het wijnglas. Het land ligt er verlaten en troosteloos bij, om met de woorden van Jesaja te spreken. En de Maria’s en Marja’s van tegenwoordig constateren dat de wijn op is.
Maar toch, zolang in Wolvega de kerkklokken nog luiden en in het kerkgebouw van de Doopsgezinde gemeente de stemmen van Jesaja, Maria en Jezus nog klinken, gaat het heil door. Dan zijn Anno 2017, in dit jaar des Heren, geloof, hoop en liefde de voorbodes van een nieuwe tijd.
En als de Doopsgezinde gemeente te klein wordt om door te gaan? Dan wordt er nieuwe wijn geschonken, want de bruiloft fan God met zijn volk vindt altijd voortgang.
Amen
14. Orgel
15. Zingen
Lied van de nieuwe tijd: 3 en 4
Van Sion gaan de Woorden uit
die op Gods stenen staan,
de vrede kent geen oorlogsbuit,
een nieuwe tijd vangt aan:
de ploeg wordt uit het zwaard gesmeed,
de sikkel uit de speer,
geen volk dat nog van vechten weet,
er is geen oorlog meer.
Stavoren, Sloten, Wolvega,
hoor naar het vredeswoord,
de toon klinkt dagen lang nog na,
de bomen ruisen ’t voort:
de vlakte gaat de hoogte in,
Gods berg daar boven uit,
het leven krijgt een nieuwe zin,
de oude wereld sluit.
16. Onze Vader
17. Zingen
Lied van samenleven: 1, 2, 3, 4 en 5
Melodie: Lied 283
Wie op aarde wordt geboren,
loopt in ’t leven niet alleen,
hij wil bij de ander horen,
zij wil mensen om zich heen.
Zo ontstaat een samenleving,
woorden gaan van mens tot mens:
eerst het kwetsen, dan vergeving,
maar nog eerder ’t woord als wens.
Raakt men uit het samenleven,
klinkt door stilte heen geen stem,
wie zal dan het antwoord geven
op de vraag van haar of hem?
Ziekte laat de stilte vallen,
geeft de echo als geluid,
rekent niet meer met getallen,
want met één is het wel uit.
Iemand nadert vroeg of later,
die jouw diepste raken zal;
Jezus schenkt het levenswater:
’t bruiloftsfeest begint nu al.
18. Zegen
Wij hebben in dit huis de vreugde ervaren
van de voortgang van het leven.
Laten wij ook met vreugde naar ons eigen huis gaan
met de zegen van God de Vader,
de liefde van Jezus Christus
en de inspiratie van de Heilige Geest.
Amen
november 26, 2018
november 4, 2018